ساس ها نیز مانند بسیاری دیگر از حشرات و حیوانات، از ریتم شبانه روزی پیروی می کنند و رفتارهای قابل پیش بینی را نشان می دهند که به طور ادواری در ۲۴ ساعت تکرار می شوند.
ساس ها بیشتر اوقات در مکان های تاریک حضور دارند و در این مکان ها نیز به حرکت خود ادامه می دهند تا بتوانند شکار خود را غافلگیر کرده و آن‌ها را به تله بیندازند. ساس ها وجود میزبان را، حتی بدون وجود نور، یعنی در تاریکی نیز تشخیص می دهند. این رفتار و عادات ساس ها تصادفی نیست و دارای الگوی مشخص و منظم بوده و نیز دارای نقشه ی هدفمندی برای رسیدن به شکار و طعمه می باشند.
روش شناسایی میزبان یا طعمه در ساس ها
ساس ها وقتی که در تاریکی حرکت می کنند از خود گاز دی اکسید کربن منتشر می کنند تا ساس‌های دیگر بتوانند به آن‌ها بپیوندند و مسیر را گم نکنند. این موجودات گرمای بدن میزبان خود را نیز به خوبی احساس نموده و درک می‌کنند، زیرا ساس ها بر روی شاخک‌هایشان تعداد زیادی گیرنده ی حساس دارند و این گیرنده ها تغییرات دمایی را به خوبی حس می‌کنند. با استفاده از گرمای بدن میزبان و گاز دی اکسید کربن می‌توانند شکار و طعمه خود را به راحتی به شناسایی کنند.
دانشمندان و محققان به این نتیجه رسیده‌اند که پیدا کردن میزبان توسط ساس‌ها از طریق تشخیص گرمای بدن و گاز دی‌اکسید کربن برای پیوستن دیگر ساس ها بسیار بحث برانگیز و جالب توجه می باشد. نکته جالب توجه دیگر این است که ساس ها حتی می توانند از طریق بو نیز شکار خود را تشخیص دهند. اما برای ساس‌ها تاثیر آن به اندازه گرمایی که توسط بدن میزبان ساطع می‌شود، نخواهد بود. به عبارت دیگر این حشرات از طریق بوئیدن عرق موجودات زنده‌ی دیگر می‌توانند مکان طعمه خود را تشخیص دهند.
می‌توان گفت که متساعد شدن گرما از بدن میزبان، تولید گاز دی‌اکسید کربن و تاریکی محلی که میزبان در آن وجود دارد می تواند باعث به تله افتادن خود ساس‌ها نیز باشد. به عبارت دیگر گاز دی‌اکسید تولید شده باعث تحریک عصب‌های حساس ساس‌ها شده و منجر به حرکت و جنب و جوش بیشتر آن ها می‌شود. در نتیجه ساس‌ها به آن محل نزدیک شده و به راحتی به دام می‌افتند.
این نوع واکنش ساس‌ها فقط برای به دست آوردن غذا نیست، بلکه برای دفاع از خود در برابر تهدیدات خارجی نیز از این مکانیزم‌ها استفاده می‌کنند. ساس‌ها وقتی که خطر را احساس می‌کنند ماده ای با ترکیبی مشابه با فورمون تجمع از خود متساعد می‌کنند. این ترکیبات سبب تحریک آن‌ها به انجام حرکات سریع شده و جنب و جوش آن‌ها را بیشتر می‌کند.
ساس‌ها در آزمایشگاه در دو گروه مورد آزمایش محققان قرار گرفتند. اگر عواملی مثل گرما و دی اکسید کربن در محیط وجود نداشته باشد ساس ها مسیرهای پراکنده ای برای شناسایی میزبان دارند ولی در صورت وجود عاملی مانند گرمایی شبیه به گرمای متساعد شده از میزبان، ساس ها به سرعت آن را تشخیص داده و در یک مسیر مشخص خود را به آن می رسانند.
در مورد حرکت ساس‌ها و ویژگی‌های آن‌ها باید مطالعات و تحقیقات بیشتری انجام شود. دانشمندان ساس‌هایی را که به مدت یک هفته غذا نخوردند با ساس‌هایی که اخیرا مقداری غذا خوردند مقایسه کرده و مورد مطالعه قرار دادند. آن ها مشاهده کردند، ساس‌هایی که مدت زیادی غذا نخورده اند به اندازه ساس‌هایی که اخیرا غذا خورده‌اند تحرک زیادی دارند.
اما در آزمایش دیگری، به تعدادی از ساس ها به مدت 5 هفته غذا داده نشد، و به گروه دیگری از ساس به طور معمول غذا رسانی شد. در این آزمایش ساس های تغذیه نشده تحرک خیلی کمتری داشتند.
ساس‌ها از این روش برای ذخیره کردن انرژی خود استفاده می‌نمایند محققانی که در مورد ساس‌ها تحقیق می‌کنند می خواهند بدانند که آیا ساس‌ها می‌توانند مدت زمان زیادی بدون غذا به زندگی خود ادامه دهند؟ مانند زمانی که یک آپارتمان خالی از سکنه می شود. آیا ساس ها می توانند همچنان بدون میزبان، به مدت طولانی زنده بمانند؟ و آیا این موضوع می تواند به پراکنده شدن ساس ها به کل مجمتع باشد؟ چرا که ساس ها ممکن است به دنبال میزبان دیگری بگردند!
سوالی که توسط محققان مطرح می‌شود این است که این حشرات تا چه اندازه می‌توانند از یک مکان به مکان دیگری جابه جا شوند و آیا می‌توانند بدون گم شدن از یک مکان به مکان دیگری بروند؟ سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا ساس‌های ماده به اندازه ساس‌های نر می‌توانند جا به جا شوند یا خیر؟
پیش از آن بحثی در رابطه با طول عمر بیشتر ساس‌های ماده بالغ نسبت به ساس‌های نر بالغ بیان شد و بیان شد که ساس‌های ماده به علت آسیب‌پذیری ناشی از جفت‌گیری از دست ساس‌های نر می‌گریزند. البته به نظر می‌رسد برخی از مطالعات آزمایشگاهی نتایجی مغایر با این فرضیه مطرح شده دارند.
محققان دریافتند که ساس‌های ماده در مناطق دورتری نسبت به ساس‌های نر یافت می‌شوند. به عبارت ساده‌تر ساس‌های بالغ ماده می‌توانند مسافت بیشتری طی نموده و به مکان‌های دورتری بروند.
در حالت کلی ساس‌ها از آنچه که فکر می‌کنید بیشتر در حال حرکت و جنب و جوش هستند. ساس‌های بالغ ماده بیشتر از ساس‌های نر پراکنده می‌شوند زیرا ساس‌های ماده وظیفه تولید مثل و افزایش جمعیت را به عهده دارند.
وقتی یک حشره مانند بسیاری از گونه های بید، به شدت به استفاده از فرومون وابسته است از این طریق می توان به راهی برای از بین بردن آن ها دست پیدا کرد و آن ها را در یک تله ی فرومونی سنتزی به دام انداخت.
اخیرا نیز از فرومون های تجمعی ساس ها رمزگشایی شده است. ساس‌ها با استفاده از این فورومون شکار خود را شناسایی نموده و در نهایت به برای تغذیه از آن بهره می برد.
دانشمندان اخیرا در مورد فورمون‌های تجمعی تحقیقات گسترده‌ای را انجام داده اند و توانسته اند طعمه ای فرومونی تولید کنند. با استفاده از این نوع طعمه فرومونی ساس‌ها را می توان در تهاجم اولیه شان زودتر تشخیص داد. البته استفاده از طعمه مصنوعی چندان کار آسانی نیست دانشمندان کشف کردند که ساس‌ها نیز مانند سایر آفات به فرومون هایی که منبعشان در فواصل خیلی دور باشند اعتماد نمی کنند.
اکنون در برخی صنایع از فرومون های قوی با ماندگاری طولانی برای دفع آفات استفاده می شود ولی این نوع فرومون ها ممکن است در مورد ساس ها همان اثرگذاری موفق را نداشته باشد. زیرا ساس ها جوامع کوچکی تشکیل می دهند و در فواصل نزدیک به تجمعشان رفت و آمد می کنند.
در حقیقت، یکی از ترکیبات اصلی فرومون تجمعی ساس ها هیستامین است. برای به دام انداختن ساس‌ها با استفاده از این فرومون های سنتزی، به تماس مستقیم ساس با هیستامین نیاز است. به این معنا که از طریق چشیدن قابل تشخیص است و این امکان از طریق بوییدن میسر نمی‌شود.
علاوه بر این، حشرات دارای فرومون جنسی نیز هستند. این فرومون جاذب جنسی برای تشخیص حشرات یک گونه، به منظور جذب سایر حشرات درون گونه ای، ارزش بسیاری دارد. مثلاً حشره بید به نام Indian-meal، که مطمئناً، بخشی از گونه های ساس محسوب نمی‌گردد. در نتیجه فرومون های مصنوعی به کار گذاشته شده به عنوان تله های فرومونی جنسی نباید منجر به جذب این نوع بید و یا هر حشره ی دیگری غیر از ساس به آن قسمت گردد. این نوع طعمه های فرومونی باید طوری طراحی و ساخته شوند که از هجوم آفت هایی با درجه شناسایی کمتر جلوگیری به عمل آورد.
تله‌های مختلفی برای مبارزه با انواع متفاوت ساس‌ها پیش از این در بازار عرضه شده‌اند. این تله‌ها با به‌کارگیری گرما، تولید گاز دی اکسید کربن و انتشار بو از گسترش ساس‌ها جلوگیری به عمل می آورند. واکنش ساس ها به این تله‌ها در مواقع مختلف متفاوت است، به عنوان مثال واکنش ساس‌هایی که به تازگی تغذیه کرده‌اند به گاز دی اکسید کربن کاهش می‌یابد.
برای کسب اطمینان از شناسایی ساس‌ها، بایستی تله‌ها در مکان‌های مختلف کار گذاشته شوند. درصد تراکم گاز دی اکسید کربن در اطراف میزبان تغییرات قابل توجهی دارد. هنوز بر سر این موضوع که چه میزان تراکم و غلظت برای تحریک ساس‌ها مناسب‌تر است اتفاق نظری وجود ندارد و همچنان این سوال مطرح است که به منظور تحریک ساس‌ها گسترش گاز دی اکسید کربن به صورت جریان های منقطع و گسسته مناسب تر است یا به صورت یکنواخت و پیوسته؟
تشخیص مدت زمان هجوم ساس ها به خانه
چگونگی اولین مواجهه شما با ساس ها مشخص نیست. ممکن است فقط با علائم به جا مانده از ساس ها روی تشک و تخت برخورد کنید و یا اینکه متوجه جای نیش آن ها روی بدنتان شوید. اما شاید اولین سوالی که به ذهنتان می رسد این است که ساس ها از کی وارد خانه شما شده اند؟ هجوم ساس ها چقدر می تواند جدی باشد؟ ساس ها چقدر تولید مثل می کنند؟ به دنبال چه میزبانی هستند؟ و سوالات بسیار دیگر که جوابشان کاملاً مبهم است.
هنگامی که تعداد کمی ساس در محل موجود باشند، همانطور که یافتن ساس ها برای ما دشوار است، آن‌ها نیز به سختی خواهند توانست میزبان مناسبی برای تغذیه از آن پیدا کنند. در اینگونه مواقع احتمال اقدام به جفت‌گیری نیز بسیار کمتر است.
چون تعداد کمی ساس در محل وجود دارد تنها عاملی که به عنوان یک خطر بالقوه شناخته می‌شود حضور ساس بالغ است که به تازگی تغذیه شده است، زیرا این ساس قابلیت بالایی برای تخم‌گذاری و تکثیر دارد.
به طور کلی درصد احتمال تکثیر ساس‌ها مشخص نیست و دلیل آن هم عدم مشخص بودن پیدا کردن میزبان مناسب است. به همین دلیل تکثیر تعداد کمی ساس در محل‌هایی مثل مدارس، دفاتر کار و کتابخانه‌ها از طریق میزبان دور از انتظار است. در مقابل، احتمال تکثیر تعداد کمی ساس در محل‌های مسکونی بسیار بیشتر است و منجر به هجوم گسترده ساس در این مناطق می‌گردد. ساکنان اینگونه محل‌ها بهتر است جهت جلوگیری از تکثیر ساس‌ها که، درنهایت منجر به هجومی گسترده می‌گردد، اقداماتی پیشگیرانه انجام دهند. یا به عبارتی به دنبال پاسخ این سؤال باشند که چگونه از آلودگی ساس پیشگیری کنیم؟
مدت زیادی است که بررسی و درک رفتار حشرات به مبارزه با سوسک‌ها، موریانه‌ها، مورچه‌ها و دیگر حشرات موذی کمک شایانی کرده‌است. بسیار محتمل است که تحقیق در مورد حشراتی مانند ساس‌ها نیز نتایج بسیار خوبی در جهت مبارزه با آن‌ها داشته باشد. مطالعه بیشتر در مورد ساس‌ها به ما کمک خواهد کرد تا بتوانیم با روش‌های مرموز آن‌ها جهت هجوم به محل آشنا شویم و در نهایت در دفع هجوم آن‌ها گام مؤثری برداریم.
درک رفتار حشرات سبب می‌شود با شناختی دقیق اقدام به ساخت عوامل بازدارنده نماییم که به صنعت مبارزه با حشرات موذی کمک شایانی خواهد کرد. مزیت دیگر بررسی رفتار حشرات، پیشگیری از هجوم ناگهانی آن‌ها به محل زندگی ما است. شاید ما بتوانیم با به‌کارگیری استراتژی " دشمنت را بشناس" به درک درستی از رفتار این حشرات موذی برسیم، محصولات و سمومی مناسب برای مبارزه با ساس ها تولید کنیم و در نهایت پیش از هجوم ناگهانی آن‌ها خطرشان را درک نموده و بتوانیم با آن‌ها مقابله کنیم.
ریشه کنی ساس بر اساس رفتارشناسی آن | بخش اول مقاله را مطالعه کنید
نحوه خرید سم ساس را در این صفحه میتوانید مطالعه کنید
