ریشه کنی ساس بر اساس رفتارشناسی آن - بخش اول

برای شکست دشمن ابتدا باید دشمن را شناسایی نمایید. به تدریج محققان به این نتیجه رسیدند که برای مقابله با ساس ها باید اطلاعات دقیق و جامعی در مورد ویژگی های ظاهری ساس و رفتارهای آن به دست آورند.

محققان آفت شناسی مطالعات خود را در زمینه ویژگی های ساس آغاز کردند و مطالعات جامعی در رابطه با زیست شناسی و رفتار‌شناسی ساس ها انجام دادند. آن ها روش مقابله با ساس ها را که اغلب به طور روزمره در همه‌ جا یافت شده و سبب آزار بسیاری از مردم می شوند، را پیدا کرده تا منجر به مدیریت و دفع کامل ساس ها شود. در ادامه به معرفی ساس از نظر رفتارهای متفاوت آن می پردازیم.

رفتار تولید مثلی و تغذیه ای ساس ها

به منظور آگاهی از رفتار ساس ها ابتدا باید ویژگی های مختص آن ها و نیز نحوه تولید مثل و چگونه زنده ماندن شان را بشناسیم. ساس ها برای زنده ماندن و رشد کردن و انجام تولید مثل از خون جانداران دیگر تغذیه می‌کنند.

تخم های ساس بعد از هچ شدن و ورود به مرحله اول نمفی، عمل پوست‌اندازی را انجام می‌دهند. این حشرات قبل از رسیدن به بلوغ پنج بار پوست اندازی می کنند. ساس ها برای انجام عمل پوست اندازی در هر مرحله نیاز به تغذیه از خون دارند. ظاهراً رفتار نمف ساس نیز مانند ساس های بالغ است. اما به نظر می رسد باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.

ساس های بالغ در هنگام تخم‌ گذاری برای تأمین نیاز بدنشان باید برای هر وعده‌ی غذایی، از خون دیگر موجودات زنده به ویژه موجودات خون گرم تغذیه نمایند. اغلب این حشرات وقتی که میزبان ها در خواب هستند خون آن ها را می مکند این در حالی است که محل نیش این حشرات به راحتی قابل تشخیص نیست.

ساس ها در حین و بعد از عمل جفت گیری به میزان خون بیشتری برای تغذیه نیاز دارند. عمل جفت گیری برای ساس ماده بسیار آسیب‌زا و خطرناک است. زیرا ساس نر به طور مستقیم حفره شکمی ساس ماده را برای انتقال اسپرم زخمی می کند.

در هر دوره جفت گیری یک ساس ماده با پنج ساس نر جفت گیری می کند و همانطور که گفته شد این موضوع برای ساس ماده به شدت آسیب‌زا است و در این صورت حتی احتمال مرگ ساس ماده به میزان زیادی نیز وجود دارد.

غالباً عمل جفت گیری و لقاح توسط یک ساس نر صورت نمی‌گیرد بلکه توسط چندین ساس نر در دفعات متعدد انجام می‌شود. تلاش‌های زیاد جفت گیری برای ساس‌ ماده سبب کاهش طول عمر آن ها شده و نیز منجر به مرگشان می‌شود. ساس ها در مکان های کوچک مثل درز و شکاف ها و در محیط بدون نور زندگی می‌کنند. آگاهی از این اصول زیستی در چرخه زندگی ساس و پیش بینی رفتار آن ها به مدیریت و کنترل ساس کمک خواهد نمود.

نمف زمانی که از تخم هچ می شود اندازه ای 1.5 میلیمتری دارد. ساس در مرحله اول نمفی می تواند در شکافی به اندزه ی یک خلال دندان به راحتی حرکت کند.

رفتار اجتماعی ساس ها

یکی از ویژگی های مهم ساس ها، تمایل به زندگی در محیط های پنهانی و شکاف های باریک می باشد. این حشرات از خون بدن میزبان تغذیه کرده و در مکان های مناسب و نزدیک میزبان به زندگی خود ادامه می‌دهند. دانستن این موضوع به پاسخ این سؤال که ساس ها را چطور و چگونه پیدا کنیم کمک زیادی خواهد کرد.

مطالعه در مورد ساس ها و زندگی اجتماعی آن ها به افزایش آگاهی در مورد رفتار‌شناسی این حشرات کمک می‌کند. برای مثال اگر منفعت ذاتی و مشخصی در زندگی دسته جمعی ساس ها وجود نداشته باشد، در آن ها تمایلی به این نوع شیوه زندگی به وجود نمی آید. پس زندگی کردن این حشرات به طور دسته‌جمعی امری ذاتی است و برایشان مفید است.

مطالعات اخیر نشان داده ‌است که رشد آن دسته از نمف های ساس‌ که در محیط‌ های با جمعیت بیشتر و متراکم تر بوده اند، سریع‌تر و بهتر از نمف هایی است که در انزوا  و به دور از آن نوع محیط بوده اند.

همچنین ساس هایی که به صورت اجتماعی زندگی می‌کنند در مقابله با دهیدراته شدن بدنشان بسیار مؤثرتر از ساس هایی که تنها هستند با این مشکل مقابله می کنند. این موضوع زمانی به کمک ساس ها می آید که این حشرات خونخوار، مدت زمان زیادی به خون دسترسی نداشته باشند. به همین دلیل می توانند چندین ماه و یا حتی بیشتر از یک سال، در یک محیط خنک، بدون تغذیه زنده بمانند. پس متحد شدن ساس ها در هنگام عدم دسترسی به میزبان به نفع آن ها خواهد بود.

مزیت های دیگری برای زندگی ساس ها در جمعیت های متراکم بیان شده که نیاز به تحقیقات بیشتری دارند. از جمله: تضعیف شکارچیان طبیعی ساس (دشمنان ساس حشراتی مانند مورچه‌ها و عنکبوت‌ها هستند)، انتقال میکروارگانیسم های مفید به همدیگر، افزایش فرصت های جفت گیری و یا مراقبت از تخم ها. البته این رفتارها در سایر حشرات به اثبات رسیده اند و برای ساس ها هنوز تأیید نشده اند.

اما زندگی ساس ها در جمعیت های زیاد می تواند مشکلاتی را نیز برایشان به همراه داشته باشد. هرچند ساس ها تهدید موجود در محیط را توسط شاخک‌های حساس خود درک و شناسایی می‌کنند اما وجود ساس ها در جمعیت های بالا باعث می شود زودتر در محیط شناسایی شوند و احتمال از بین رفتن شان توسط انسان ها نیز بالاتر می رود. همچنین در جمعیت های بزرگ ساس، رقابت برای جفت گیری میان ساس ها افزایش می‌یابد.

آیا تجمع تعداد زیادی از ساس ها در یک مکان سبب افزایش آلودگی‌ شده و احتمال ابتلاء انسان به انواع بیماری‌های عفونی و قارچی را افزایش می‌دهد؟ متخصصان این حوزه بیان نمودند که از جمله مشکلات ناشی از ساس ها، بروز بیماری‌های عفونی و قارچی، در نتیجه تجمع این آفات در یک مکان می‌باشد. همچنین احتمال کشف دلایل و زمان تغییر مکان ساس ها در آینده توسط متخصصان وجود دارد. به عبارت دیگر متخصصان به دنبال کشف زمان و دلیل جا به جایی ساس ها از یک مکان به مکان دیگر هستند.

نحوه ارتباط در ساس ها

حشرات برای ارتباط با یکدیگر اقدام به ارسال پیام‌هایی به یکدیگر می‌کنند. پیام‌های ارسالی آن ها ماهیت شیمیایی دارد. در حالت کلی پیام ارسال شده توسط ساس ها، به خوبی توسط دیگر ساس ها دریافت و تفسیر می‌شود. پاسخ پیام نیز با رفتار درست مانند تجمع در یک محل، داده خواهد شد.

پیام های شیمیایی یا فرومون ها توسط گیرنده های ساس دریافت می‌شود. فرومون راه اصلی و مهم برای برقراری ارتباط بین حشرات است. اگرچه ماهیت زندگی اجتماعی ساس ها با ماهیت زندگی اجتماعی مورچه یا موریانه بسیار متفاوت است اما این نکته را باید مدنظر قرار داد که ساس ها نیز مانند سایر حشرات تعاملات اجتماعی مهمی را با هم برقرار می‌کنند.

ساس ها علائم خطر را از طریق گیرنده‌های خود دریافت کرده، آن ها را تفسیر می‌کنند و سپس اقدامات لازم را اتخاذ می‌نمایند. آن ها این عمل را از طریق فورمون‌های خود انجام می‌دهند.

فرومون هایی که باعث تجمع ساس ها در یک مکان می‌شوند فرومون تجمع نامیده می شود. به عبارت دیگر وظیفه‌ی فرومون های تجمع جمع آوری ساس ها در مکان های مناسب مانند درز تشک، شکاف پنجره و درب، گوشه‌های تاریک انباری‌ها و ... می‌باشد.

پیام‌های شیمیایی از غدد موجود در ساس ها و در هوا ترشح می‌شوند. اما از انواع دیگر برقراری ارتباطات میان ساس ها می‌توان به برجای گذاشتن فضله و پوسته‌های به جا مانده از پوست اندازی ساس ها اشاره نمود. فضله‌ی ساس ها نیز حاوی انواع مختلف فورمون است که سبب تجمع ساس ها می‌شود. مواد شیمیایی موجود در فضولات ساس و یا پوست ساس برای مدت طولانی تری در محیط باقی می ماند و به ساس ها در بودن در یک مکان کمک می کند.

همه‌ی ساس ها نسبت به فرومون تجمع حساس بوده و واکنش نشان می‌دهند. وجود پنج ترکیب آلی فرار، در فضله و پوست‌های ریخته شده بر روی سطح زمین، سبب جذب انواع مختلف ساس ها به مکان های امن می‌شود. به عبارت دیگر این‌ها علائمی هستند که ساس ها با مشاهده آن، می‌دانند که باید در یک مکان امن تجمع نمایند. در حالی که یک ماده با ماندگاری طولانی مثل هیستامین باعث می‌شود که ساس ها متوقف شده و در یک جا بمانند. قدرت این ترکیب به قدری است که ساس ها کاملا متوقف شده و از حرکت باز می‌ایستند این ماده نیز در ساخت حشره‌کش ‌های قوی استفاده می‌شود.

تغییر محل اختفا در ساس ها

دلیل اینکه ساس ها در مکان هایی مثل درزها و شکاف های باریک تجمع پیدا می کنند چیست؟ ساس ها از این طریق، از خود و تخم هایشان در مقابل خطرات احتمالی محافظت می کنند. همچنین ساس ها مانند سوسک ها، هنگام برخورد با یک ساس دیگر و یا عبور از فضاهای باریک و تنگ که منجر به تماس با دیواره ی آن محیط می شود، احساس خوبی پیدا می کنند.

اگر چه ساس ها به عنوان موجودات کم تحرک و آرامی شناخته شده‌اند، با این وجود آن ها در بسیاری از مواقع امنیت موجود در مکان تجمع خود با دیگر ساس ها را ترک می کنند. زیرا ساس ها هنگام مواجهه با یک تهدید خارجی، یا نیاز به غذا و یا زمانی که مکان فعلی آن ها دیگر پاسخ‌گوی نیازشان نیست، مثل زمانی که میزبانی برای تغذیه ندارند، نقل مکان می‌کنند و به دنبال میزبان جدیدی می گردند. با این حال یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد ساس ها، هنگام نیاز به تغذیه، حرکت سریع آن ها به سمت میزبان می باشد.

حساسیت ساس ها نسبت به نور بالا است و این حشرات نسبت به نور، واکنش نشان می‌دهند. آن ها از مکان های روشن به سمت مکان های تاریک حرکت می‌کنند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ساس ها علاوه بر تشخیص نور و تاریکی، از قدرت بینایی خود برای تشخیص پناهگاه‌های تاریک‌تر استفاده می‌کنند و می توانند بین رنگ های تیره و روشن، رنگ های تیره را برای پناهگاه های خود انتخاب کنند.

شناخت مکانیزم و محرک‌های مربوط به ساس ها برای جلوگیری از خروج آن ها از یک مکان و ممانعت از ورود آن ها به مکان دیگر بسیار مفید خواهد بود و از پخش شدن آن ها به سایر قسمت‌های خانه پیشگیری می‌کند.

ساس ها برای رشد و تولید مثل باید از خون موجودات زنده تغذیه نمایند. بنابراین زندگی مسالمت آمیز در کنار میزبان و مصرف یک وعده غذایی از خون میزبان برای بقاء آن ها بسیار مهم و حیاتی است. از سویی دیگر وقتی ساس ها نیاز به تغذیه دارند، به طور همزمان، خطر گیر افتادن و مرگ هم وجود دارد بنابراین حرکت سریع به سوی میزبان از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای روشن‌تر شدن مطلب بهتر است این سوال را از خودمان بپرسیم که چرا ساس ها باید محیط خود را تغییر دهد؟

انسان ها حتی بدون استفاده از سموم قوی ساس کش، تهدیدی بزرگ و خطرناکی برای ساس ها محسوب می شوند. به همین دلیل ساس ها مکان خود را تغییر داده و ریسک این تغییر مکان را قبول می کنند. زیرا با آگاه شدن انسان نسبت به وجود خود احساس خطر می کنند.

متاسفانه ساس ها از حشراتی هستند که با انسان ها سازگاری بیشتری دارند و این امکان را برای آن ها فراهم می‌کند که بدون هیچ مشکلی برای مدت طولانی در کنار انسان ها زندگی کنند.

ریشه کنی ساس بر اساس رفتارشناسی آن  | بخش دوم مقاله را مطالعه کنید

 

 

نحوه خرید سم ساس را در این صفحه میتوانید مطالعه کنید